Sacrum a zgaga

Ból pleców promieniował przez pośladek i tył nogi do łydki, istotnie utrudniając chodzenie. Budził też w nocy. Już pod koniec pierwszej sesji metodą Solvano pacjent zaczął odczuwać znaczne złagodzenie dolegliwości. Zapytałem go wtedy czy nie miewa objawów określanych potocznie jako zgaga. Zaskoczony pytaniem potwierdził, że owszem, często, w szczególności po wypiciu nawet bardzo małej ilości skoku pomarańczowego. Poprosiłem go zatem, by zaraz po powrocie do domu napił się soku. Nieśmiało spróbował kilka łyków – nic się nie stało. Kolejne łyki – nadal nic. Wypił litr — objawów zgagi nie było i już się nigdy nie powtórzyły.

Nasuwa się wiele pytań. Dlaczego pacjentów z objawami rwy kulszowej pytamy o zgagę? Jak to się stało, że objawy zgagi praktycznie natychmiast ustąpiły? Na ile jest to trwały efekt?

Zgaga (pyrosis, heartburn)

 jest to objaw polegający na uczuciu pieczenia w przełyku wywoływany przez cofanie się do przełyku kwaśnej zawartości żołądka (tzw. refluks żołądkowo-przełykowy). Inne objawy refluksu to:  

• · pieczenie w przełyku,
• · uczucie odbijania się i cofania się treści żołądkowej do przełyku,
• · ból, pieczenie w klatce piersiowej,
• · ból w nadbrzuszu
• · chrypka, szczególnie po leżeniu,
• · chroniczny kaszel,
• · uczucie kwaśności lub goryczy w ustach,
• · utrudnione przełykanie,
• · ubytki szkliwa zębów,
• · nieprzyjemny zapach z ust.

Przyczyny

Za główną przyczynę przedostawania się kwaśnej treści żołądkowej do przełyku uważa się zaburzenia działania dolnego zwieracza przełyku. 

Przedostawanie się niewielkich ilości płynów żołądkowych do przełyku jest zjawiskiem normalnym. Ślina oraz spożywane pokarmy i płyny rozcieńczają kwaśną treść, dzięki czemu nie dochodzi do chorobowych objawów.

Należy zauważyć, że nawet poprawnie funkcjonujący dolny zwieracz przełyku może przepuścić większą ilość zawartości żołądka w przypadku wystąpienia zbyt dużego ciśnienia. Do takich sytuacji dochodzi na przykład:

• - po zjedzeniu zbyt obfitego posiłku lub gdy spożyto posiłek bardzo szybko,
• - po wypiciu gazowanych napojów,
• - podczas lub po wykonywaniu ćwiczeń w pozycji odwrotnej jak stanie na głowie lub rękach czy pozycja psa w jodze.

Pojawienie się większej ilości kwaśnej treści w przełyku może również wystąpić po spożyciu potraw lub substancji, które wpływają relaksująco na działanie dolnego zwieracza przełyku osłabiając jego działanie: alkohol, mięta, czekolada, tytoń, kofeina.

Powikłania

Długotrwały refluks może niestety prowadzić do poważnych następstw jak np.: 

• · stan zapalny przełyku prowadzący do jego zwężenia,
• · owrzodzenie przełyku z możliwym krwawieniem i perforacją,
• · przełyk Beretta,
• · nowotwór gruczołowy.

Leczenie

Celem rutynowo stosowanych działań terapeutycznych jest wyeliminowanie lub złagodzenie objawów, zagojenie uszkodzonego przełyku, zapobieganie nawrotom choroby oraz niedopuszczenie do powikłań.

W uzupełnieniu do zmiany stylu życia stosuje się środki farmakologiczne obniżające stężenie kwasu żołądkowego takie jak blokery receptora H2 i inhibitory pompy protonowej (PPI) oraz leki prokinetyczne (poprawiające perystaltykę przewodu pokarmowego), a także zabiegi chirurgiczne.

Zalecane zmiany w stylu życia to:

• - uniesienie górnej części ciała podczas leżenia o 15–20 cm,
• - ograniczenie spożywania tłustych posiłków,
• - rezygnacja z palenia,
• - zmniejszenie ilości spożywanego alkoholu,
• - unikanie spania przed upływem 2–3 godzin po posiłku,
• - unikanie niektórych pokarmów: czekolada, alkohol, mięta, kawa, cebula, czosnek, owoce cytrusowe,
• - zmniejszenie wagi ciała.

W jednym z przeprowadzonych badań zaobserwowano, że zmniejszenie wagi ciała o 10% prowadziło do znaczącego zmniejszenia częstości występowania oraz uciążliwości objawów zgagi.

W przypadkach gdy leczenie zachowawcze nie przynosi efektów, a także gdy wystąpią powikłania stosuje się zabiegi chirurgiczne.

Metody farmakologiczna i chirurgiczna wykazują się podobną skutecznością, przy czym leczenie zachowawcze jest bezpieczniejsze, a leczenie operacyjne jest tańsze, niż długotrwałe leczenie PPI.

Leczenie zgagi metodą Solvano

Opisane powyżej procedury medyczne niestety koncentrują się wyłącznie na złagodzeniu objawów refluksu. Metodą Solvano przywracamy poprawne funkcjonowanie dolnego zwieracza przełyku i tym samym eliminujemy przyczynę zgagi.

Wróćmy zatem do pierwszego z pytań postawionych we wstępie: co ma wspólnego rwa kulszowa ze zgagą? Odpowiedź: sacrum. To łacińska nazwa kości krzyżowej, która razem z kośćmi biodrowymi tworzy miednicę. Połączenie kości krzyżowej, czyli sacrum, z kośćmi biodrowymi to staw krzyżowo-biodrowy. Naciągnięcie więzadeł w tym stawie jest bardzo często przyczyną zarówno rwy kulszowej jak i zgagi. Przechylona i niestabilna kość krzyżowa, która jest fundamentem dla całego kręgosłupa, zaburza jego biomechanikę prowadząc do zmian anatomicznych, w szczególności do ucisku na nerw kulszowy.

Jednocześnie, niestabilność kości krzyżowej jest przyczyną zwiększonego napięcia różnych mięśni, przede wszystkim mięśnia lędźwiowego (psoas). Przykurcz tego mięśnia obniża przeponę, która zaczyna uciskać dolny zwieracz przełyku zaburzając jego działanie.

Diagnostyka funkcjonalna, którą wykonujemy na początku sesji metodą Solvano pozwala na jednoznaczne stwierdzenie czy mamy do czynienia z zaburzeniem biomechaniki stawu krzyżowo-biodrowego. Czynności „naprawcze”, które wykonujemy w części drugiej przywracają poprawne ułożenie kości krzyżowej, a także aktywują dolny zwieracz przełyku. Dzięki temu objawy zgagi ustępują natychmiast.

Zachęcamy jednak by skorzystać z jednej bądź dwóch dodatkowych sesji w celu zweryfikowania i/lub utrwalenia efektów.

W naszej praktyce zaobserwowaliśmy, że dysfunkcji dolnego zwieracza przełyku często towarzyszą inne zaburzenia biomechaniczne i neurologiczne, zazwyczaj objawiające się bólem kolan, pachwin, bioder czy dolnej części pleców. Ponieważ w metodzie Solvano traktujemy organizm jako całość, podczas terapii uzyskujemy złagodzenie lub całkowite wyeliminowanie również tych problemów.

Zgaga u biegaczy

Wiele osób uprawiających biegi doświadcza objawów zgagi podczas treningu lub bezpośrednio po jego zakończeniu. Powszechnie tłumaczy się to zjawisko rozluźnieniem dolnego zwieracza przełyku przez podskakującą w czasie biegu zawartość żołądka. Jak wyjaśniłem powyżej, w ramach koncepcji Solvano uważamy, że przyczyna tkwi w niestabilności stawu krzyżowo-biodrowego. Podczas biegu prowadzi to do nadmiernego przykurczenia zginaczy biodrowych, które angażowane są do ustabilizowania tego obszaru. Najważniejszym w tej grupie jest mięsień lędźwiowy (psoas). Jego skrócenie się pociąga przeponę w dół, która uciskając na dolny zwieracz przełyku zaburza jego funkcje.

Należy zdawać sobie sprawę z faktu, że niestabilności miednicy nie czuć (chociaż niektórzy biegacze zauważają asymetryczne ułożenie miednicy), można to wykryć wyłącznie za pomocą odpowiednich testów. Z drugiej strony, niestabilna miednica jest przyczyną wielu innych kontuzji powszechnie występujących u biegaczy, jak bóle kolan, pachwin, bioder czy w dolnej części pleców. Metoda Solvano umożliwia złagodzenie lub całkowite wyeliminowanie również tych problemów podczas tych samych sesji.

Zgaga u kobiet w ciąży

Występowanie zgagi u kobiet w ciąży tłumaczy się zazwyczaj zmianami hormonalnymi prowadzącymi do rozluźnienia mięśni przewodu pokarmowego. W szczególności osłabiony zostaje dolny zwieracz przełyku odpowiedzialny za zapobieganie przedostawaniu się zawartości żołądka do przełyku. Ponadto powiększona macica uciska na żołądek wypychając kwaśną treść pokarmową do przełyku.

Zastanawiącym jest, że metodą Solvano eliminujemy występowanie zgagi u kobiet w ciąży, a przecież nie zmieniamy gospodarki hormonalnej (nie podajemy żadnych leków), ani nie zmniejszamy wielkości macicy. W ramach koncepcji Solvano uważamy, że zmiany hormonalne u kobiet w ciąży oraz dodatkowe obciążenie są przyczyną destabilizacji miednicy. Prowadzi to do nadmiernego przykurczenia wspomnianego już wielokrotnie mięśnia psoas, który pociągając za przeponę prowadzi do zaburzenia funkcji dolnego zwieracz przełyku.

Niestabilna miednica jest także przyczyną występujących u kobiet w ciąży dolegliwości bólowych w dolnej części pleców oraz w okolicy pachwin i bioder. Zajmując się zgagą metodą Solvano łagodzimy lub całkowicie eliminujemy również te współwystępujące problemy.

Trwałość efektów

Zagadnienie trwałości efektów terapii zgagi metodą Solvano jest zaskakująco proste. Ponieważ pierwotną przyczyną jest niestabilność stawu krzyżowo-biodrowego, jak długo staw ten jest stabilny, tak długo objawy refluksu nie wracają. Niestety, zdarza się, że więzadła łączące kość krzyżową (sacrum) z kośćmi biodrowymi są na tyle naciągnięte, że konieczne jest zastosowanie zewnętrznego stabilizatora w postaci pasa Serola. 

(*) Powyższy tekst został opublikowany w 3. numerze magazynu „Istota”. Więcej informacji na stronie www.sklep.istota.info